Ο ρόλος των κυτταρικών μνήμων και η επίδραση τους στην ζωή μας

Απόσπασμα από το βιβλίο του Alexander Loyd PhD, ND “Ο Κώδικας της Θέλησης“. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα

Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από 7.000.000.000.000.000.000.000.000.000 (εφτά οκτάκις εκατομμύρια) άτομα. Καθένα από αυτά τα άτομα επηρεάζεται από τις σκέψεις σας. Κάθε φορά που κάνετε μια νέα σκέψη, δημιουργείτε νέες συνδέσεις (ή νευρικές οδούς) στον εγκέφαλό σας. Όταν βιώνετε για πρώτη φορά μια εμπειρία, δημιουργείται ένα νευρικό δίκτυο, το οποίο ενεργοποιεί αυτομάτως τις ίδιες σκέψεις και τα ίδια συναισθήματα κάθε φορά που βιώνετε μια παρόμοια εμπειρία. Αυτά τα νευρικά δίκτυα αποτελούν τις κυτταρικές σας αναμνήσεις. Όποτε βιώνετε ένα παρόμοιο γεγονός, ενεργοποιείται η ίδια ανάμνηση, και συνήθως δεν αντιλαμβάνεστε συνειδητά από πού προέρχεται ή γιατί νιώθετε έτσι.

Το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότερες αντιδράσεις σας προκύπτουν αυτόματα, βάσει των αναμνήσεων από τις παρελθοντικές εμπειρίες σας. Αν μεγαλώσατε με σπουδαία πρότυπα και με ενθάρρυνση, τότε μπορεί να είστε ένας από τους τυχερούς που τώρα ζουν σε κατάσταση ευδαιμονίας. Αν, όμως, υπάρχουν στο παρελθόν σας –είτε στη δική σας ζωή είτε στων προγόνων σας– τραύματα που δεν έχετε θεραπεύσει ακόμα, τότε πιθανόν η ζωή σας να είναι γεμάτη από παρόμοιες εμπειρίες που συνεχίζουν να προκύπτουν βάσει των κυτταρικών σας αναμνήσεων.

Οι κυτταρικές σας αναμνήσεις είναι τα σημεία αναφοράς που χρησιμοποιεί ο εγκέφαλός σας για να αποφασίσει πώς να αντιδράσει εδώ και τώρα. Είναι ο λόγος που τόσοι από εμάς, καλώς ή κακώς, μιμούμαστε τους γονείς μας στις ενήλικες σχέσεις μας, ακόμα και όταν γνωρίζουμε ότι αυτό είναι λάθος και βάζουμε τα δυνατά μας για να το αποτρέψουμε. Αν, λοιπόν, έχετε μια ανάμνηση που συνδέεται με θυμό, φόβο, χαμηλή αυτοεκτίμηση ή κάποιο άλλο από τα εκατοντάδες παρόμοια αρνητικά συναισθήματα, η ανάμνηση αυτή μπορεί να σας προκαλέσει ασθένειες, να σας οδηγήσει στην αποτυχία και να καταστρέψει τις σημαντικότερες σχέσεις σας. Όταν αντιμετωπίζετε οποιαδήποτε κατάσταση στη ζωή σας, μπορεί να πιστεύετε ότι την αντιλαμβάνεστε μέσα από ένα νέο πρίσμα, ως λογικοί ενήλικες, και ότι αποφασίζετε συνειδητά πώς θα αντιδράσετε τη συγκεκριμένη στιγμή.

Στην πραγματικότητα, η πνευματική σας καρδιά αναζητά την ανάμνηση που ταιριάζει καλύτερα με τα αισθητηριακά ερεθίσματα που λαμβάνετε. Σύμφωνα με έρευνες, η αισθητηριακή μας αντίληψη (η όραση, η όσφρηση, η αφή κ.τλ.) χάνεται ύστερα από ένα δευτερόλεπτο. Έτσι, ο τρόπος με τον οποίο αντιδράμε ύστερα από ένα δευτερόλεπτο δεν έχει να κάνει με τις αισθήσεις μας αλλά με τις τράπεζες μνήμης μας. «Δεν αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα όπως είναι πραγματικά. Τα αντιλαμβανόμαστε όπως είμαστε εμείς».

Θυμηθείτε το παράδειγμα με τους δύο οδηγούς που είναι εγκλωβισμένοι στο μποτιλιάρισμα. Ο ένας εξοργίζεται, ο άλλος παραμένει ψύχραιμος. Βιώνουν ακριβώς τις ίδιες εξωτερικές συνθήκες. Άρα, η διαφορά δεν μπορεί να οφείλεται σε αυτές. Πρέπει να οφείλεται σε κάτι το εσωτερικό – και πράγματι, έτσι είναι. Αν η πνευματική σας καρδιά εντοπίσει μια ευχάριστη ανάμνηση, έχετε την τάση να αντιδράτε θετικά. Αν εντοπίσει μια επώδυνη ανάμνηση, τείνετε να αντιδράτε με φόβο ή θυμό. Αυτή η ανάμνηση φόβου θα επηρεάσει αρνητικά τη φυσιολογία, τις σκέψεις, τις πεποιθήσεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά σας. Η μνήμη μας λειτουργεί όπως ένα κινητό τηλέφωνο: εκπέμπει και λαμβάνει σήματα διαρκώς.

Η ανάμνηση αυτή μεταδίδει ένα «σήμα φόβου» στα γύρω κύτταρα, καθώς και στον υποθάλαμο του εγκεφάλου σας, σημείο που ελέγχει την αντίδραση στρες. Όταν τα κύτταρα λάβουν το συγκεκριμένο σήμα, κλείνουν και αρχίζουν να ασθενούν και να πεθαίνουν. Δεν εξουδετερώνουν τις τοξίνες ούτε λαμβάνουν το οξυγόνο, τα θρεπτικά στοιχεία, την ενυδάτωση και τα ιόντα που χρειάζονται. Αν τα κύτταρα παραμείνουν σε αυτή την κλειστή κατάσταση για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυξάνονται δραματικά οι πιθανότητες να ενεργοποιηθεί το γονίδιο κάποιας ασθένειας. Μάλιστα, ο δρ Μπρους Λίπτον υποστηρίζει ότι αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος που μπορεί να προκληθεί μια ασθένεια. Αν δεν συμβεί αυτό, είναι κυριολεκτικά αδύνατον να αρρωστήσει κανείς, γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα και το σύστημα αυτοΐασης του σώματος θα λειτουργούν πάντα στην εντέλεια.

Όταν ο υποθάλαμος λαμβάνει το σήμα του φόβου από την ανάμνηση, ενεργοποιεί την αντίδραση στρες. Έτσι ξε- κινούν όλα τα προβλήματα. Ενεργοποιείται η αντίδραση μάχης ή φυγής και ο υποθάλαμος κατακλύζει το σώμα μας με ορμόνες που προκαλούν στρες, όπως η κορτιζόλη. Έτσι, στρεφόμαστε στον προγραμματισμό πόνου-ευχαρίστησης και προσπαθούμε να ανακουφιστούμε πάση θυσία από τον πόνο ή το φόβο. Τώρα, θέλουμε είτε να ξεφύγουμε από αυτό που μας απειλεί είτε να το καταστρέψουμε. Ο εγκέφαλός μας αποσυνδέει ή καταστέλλει όλες τις συνειδητές λογικές διεργασίες σκέψης, κρατώντας μόνο αυτές που χρειάζονται για να μπορέσουμε να αποφασίσουμε μεταξύ μάχης ή φυγής. Αυτό το στρες προκαλεί ασθένειες, κόπωση, επιβράδυνση των νοητικών λειτουργιών, αρνητισμό και αποτυχία.

Ουσιαστικά, παράγει κάθε πιθανό είδος αρνητικών συμπτωμάτων. Βλέπετε τη σύνδεση; Η ιδέα αυτή έχει πολύ σημαντικές συνέπειες στο ρόλο που παίζει ο συνειδητός νους μας στη λήψη αποφάσεων και στον τρόπο που ενεργούμε. Ο δρ Γουίλιαμ Τίλερ μου είπε τα ακόλουθα σχετικά με τις συνειδητές και υποσυνείδητες προθέσεις: «Αν έρχονται σε αντιπαράθεση, επικρατεί πάντα το υποσυνείδητο». Ένα δευτερόλεπτο προτού αποφασίσουμε συνειδητά πώς θα ενεργήσουμε, παρατηρείται στον εγκέφαλο έκκριση χημικών ουσιών, η οποία μας υπαγορεύει τι θα αποφασίσουμε και κινητοποιεί το σώμα για να προβεί στη συγκεκριμένη πράξη – και όλα αυτά ένα δευτερόλεπτο προτού ο συνειδητός μας νους αποφασίσει τι θα κάνουμε.

Έτσι, αν έχουμε μια ανάμνηση φόβου που συνδέεται με τη συγκεκριμένη κατάσταση, η συνειδητή μας επιλογή στην πραγματικότητα υπαγορεύεται από τον προγραμματισμό μας (κάτι το οποίο συχνά δεν αντιλαμβανόμαστε) και εφευρίσκουμε μια λογική εξήγηση γι’ αυτό που έχουν ήδη αποφασίσει το ασυνείδητο και το υποσυνείδητό μας.

Το περιοδικό National Geographic αναφέρεται σε αυτό το φαινόμενο με τον όρο «ψευδαίσθηση της πρόθεσης». Έχουμε συναντήσει όλοι πολλά τέτοια παραδείγματα στη ζωή μας. Ένα από αυτά είναι η θρησκευτική μας ανατροφή. Προσωπικά, μεγάλωσα σε ένα αυστηρά θρησκευτικό περιβάλλον, κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα να αναπτυχθεί μέσα μου ένα είδος σχιζοφρενικής σύγκρουσης. Με έμαθαν ότι ο Θεός είναι αγάπη, αλλά ότι περίμενε επίσης πότε θα έκανα κάποιο λάθος για να με τιμωρήσει σκληρά. Όταν ενηλικιώθηκα, απέρριψα αυτή την ιδέα του Θεού, γιατί μου φαινόταν εντελώς παράλογη. Ή, τουλάχιστον, την απέρριψε ο συνειδητός νους μου, επειδή μου προκαλούσε τόσο πόνο.

Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες ολόκληρες για να καταφέρει να την απορρίψει και η πνευματική μου καρδιά. Αλλά από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησα μια αναζήτηση. Με τον καιρό, οι πεποιθήσεις μου άλλαξαν και έγιναν πιο υγιείς. Πλέον, έχω αποφασίσει να μην ανήκω σε καμία θρησκεία (δηλαδή, να μην επισκέπτομαι κάποιο συγκεκριμένο κτίριο με συγκεκριμένο όνομα και ένα ορισμένο σύνολο κανόνων που πρέπει να ακολουθεί κανείς για να είναι «καλός πιστός»). Έχω ανακαλύψει καλά και κακά στοιχεία σε όλες τις θρησκείες. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν υπαινίσσομαι ότι δεν εκτιμώ ή ότι υποτιμώ τους ανθρώπους που πιστεύουν και ζουν σύμφωνα με κάποια συγκεκριμένη θρησκεία. Απλώς σας μεταφέρω τις προσωπικές μου πεποιθήσεις και σας εξηγώ ποιο μονοπάτι ακολουθώ εγώ.

Αν δεν ζεις με αγάπη, έχεις χάσει το νόημα της ζωής. Πιστεύω ότι καθήκον μου, με κάθε άτομο και σε κάθε περίπτωση, είναι να αγαπάω χωρίς ιδιοτελή κίνητρα και χωρίς δεσμεύσεις, είτε με συμπαθούν και μου φέρονται καλά είτε όχι. Δουλειά μου δεν είναι να κρίνω, αλλά απλώς να αγαπάω. Πιστεύω ότι αυτό θα πει «πνευματική» (και όχι θρησκευτική) ζωή. Το ερώτημά μου, όμως, είναι το εξής: Τι έχετε μέσα σας; Είστε θρήσκοι ή όχι; Τι ομάδα είστε; Είστε υπέρ ή κατά της διόγκωσης του κράτους; Υπάρχει κάποιου είδους σύγκριση ή αντιπαράθεση στην οποία οι πεποιθήσεις σας πρέπει να υπερισχύσουν πάση θυσία; Ή μήπως αναζητάτε συνεχώς ολόκληρη την αλήθεια, ό,τι κι αν συμβεί;

Όποτε έρχεται στο γραφείο μου κάποιος που στρεσάρεται με τα οικονομικά του, τον ρωτάω: «Έχεις κάπου να μείνεις; Έχεις να φας; Έχεις ρεύμα;» Συνήθως, απαντάει «Ναι» με μελαγχολία. Ουσιαστικά, ανησυχεί για κάτι που δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ, γιατί, ακόμα κι αν έχει χάσει πολλά, πάντα θα έχει μια στέγη πάνω από το κεφάλι του και ένα πιάτο φαΐ στο τραπέζι του. Όμως, το στρες του πηγάζει από τον εσωτερικό προγραμματισμό φόβου, που τον κάνει να συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους, και όχι από κάποια πραγματική απειλή της ασφάλειας ή της ζωής του.

Κάποτε, είδα μια διαδικτυακή δημοσκόπηση που ρωτούσε: «Θα νιώθατε διαφορετικά αν μπορούσατε να πάρετε το σπίτι σας, τα υπάρχοντά σας και το μέρος όπου ζείτε αυτή τη στιγμή και να τα μεταφέρετε όλα στο φτωχότερο μέρος της Αιθιοπίας;» Η πιο κοινή αντίδραση με εξέπληξε. Οι περισσότεροι απάντησαν καταφατικά, δηλαδή, ότι θα ένιωθαν διαφορετικά, αλλά όχι επειδή θα αισθάνονταν πιο ικανοποιημένοι με όσα είχαν ή μεγαλύτερη συμπόνια για τους άλλους. Θα ένιωθαν άγχος, γιατί τώρα θα έπρεπε να προστατεύσουν τα υπάρχοντά τους απ’ όλους τους άλλους που ζούσαν φτωχότερα!

Αυτού του είδους η ασυνείδητη πρόθεση μας δείχνει γιατί οφείλουμε να αποπρογραμματίσουμε και να αναπρογραμματίσουμε τις αναμνήσεις της πνευματικής μας καρδιάς. Διαφορετικά, θα παραμείνουμε υποχείρια των ζητημάτων του υποσυνειδήτου ή του ασυνειδήτου μας, που όχι μόνο δεν μας βοηθούν ή δεν εξυπηρετούν σε κάτι, αλλά μπορεί και να μην ανταποκρίνονται καν στην πραγματικότητα.

Ας δούμε πώς εκδηλώνεται στην πράξη η ασυνείδητη πρόθεση. Ένας οδηγός πλησιάζει στην ουρά των αυτοκινήτων που είναι σταματημένα σε ένα φανάρι και αρχίζει να θυμώνει. Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα που βασίζεται στο φόβο. Αν βιώνει φόβο σε μια κατάσταση που δεν είναι απειλητική για τη ζωή του, σημαίνει ότι ο ανθρώπινος «σκληρός δίσκος» του έχει προσβληθεί από κάποιον ιό – με άλλα λόγια, ότι ο μηχανισμός επιβίωσής του παρουσιάζει κάποια δυσλειτουργία. Κάποιες από τις αναμνήσεις στην πνευματική καρδιά του (ή στο υποσυνείδητό του) του λένε ότι η συγκεκριμένη κατάσταση είναι απειλητική για τη ζωή του. Οι αναμνήσεις αυτές μπορεί να προέρχονται από την ανατροφή του, από προηγούμενες εμπειρίες του ή ακόμα και από κληροδοτημένες εμπειρίες τις οποίες μπορεί είτε να γνωρίζει είτε όχι.

Ας υποθέσουμε, επίσης, ότι έχει διαβάσει την εισαγωγή αυτού του βιβλίου, κι έτσι ο συνειδητός νους του γνωρίζει ότι πρέπει να περιμένει υπομονετικά στο αυτοκίνητό του, νιώθοντας αγάπη για τον οδηγό του μπροστινού οχήματος. Εύκολο να το λες, δύσκολο να το κάνεις… Το πρόβλημα είναι εμφανές. Αυτή η συνειδητή επίγνωση του οδηγού δεν έχει καμία ελπίδα να επικρατήσει. Όταν ο εγκέφαλός του και η χημεία του σώματός του τον ωθούν να δώσει μάχη, το τελευταίο πράγμα που θέλει να κάνει είναι να περιμένει στωικά και με αγάπη. Αυτό θα ήταν το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε να κάνει οποιοσδήποτε από εμάς! Ελάχιστοι άνθρωποι είναι ικανοί να αντισταθούν στον προγραμματισμό πόνου-ευχαρίστησης, όταν το σώμα τους βρίσκεται σε κατάσταση μάχης ή φυγής. Η δύναμη της θέλησης είναι αναποτελεσματική, γιατί ο οδηγός έχει ήδη «το δάχτυλο στη σκανδάλη», προτού καν συνειδητοποιήσει τι έχει συμβεί.

Μάλιστα, το μόνο που ίσως πετύχουν με τη δύναμη της θέλησης όσοι βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση μάχης ή φυγής είναι να πατήσουν την κόρνα τους ή να βρουν το γρηγορότερο δυνατόν έναν άλλο τρόπο να «ξεθυμάνουν» ή να ανακουφιστούν άμεσα από τον πόνο που αισθάνονται. Συνήθως, η δύναμη της θέλησης δεν επαρκεί για να καταφέρουν να κάνουν αυτό που πιστεύουν ότι είναι το σωστό.