Η Ψυχική υγεία του ανθρώπου ξεκινά από την κοιλιά της μητέρας του

Της Sandra Franzia, Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το έμβρυο αποτελεί αντικείμενο συνεχών ελέγχων, συζητήσεων, γύρω σπό τη σωματική του ανάπτυξη και υγεία. Η μέλλουσα μητέρα επισκέπτεται ειδικούς, δέχεται συμβουλές, προσέχει τη διατροφή της, προσπαθεί να κόψει βλαβερές συνήθειες και να αποκτήσει καινούργιες ωφέλιμες, ώστε το παιδί που θα φέρει στον κόσμο να είναι γερό και υγιές.

Αλλά, σε ό,τι αφορά την ψυχική του υγεία και εξέλιξη, οι περισσότεροι γονείς δείχνουν να μην προβληματίζονται και να μην έχουν καν επίγνωση της ύπαρξης τους πριν από τη στιγμή του τοκετού. Συνήθως περιμένουν τη γέννηση του παιδιού για να σχετισθούν μαζί του και να αντιμετωπίσουν τις ψυχικές του ανάγκες.

Στη μήτρα, μαζί με τη σωματική ωρίμανση του εμβρύου, εξελίσσεται και η ψυχική. Δεν πρέπει να θεωρείται η στιγμή της γέννησης σαν μια αρχή EX NOVO της ψυχικής ζωής του παιδιού, έτσι όπως δε σηματοδοτεί ούτε την πλήρη νευρική του ωρίμανση. Ο τοκετός είναι μόνο η στιγμή της αναγκαίας εξόδου του παιδιού από το σώμα της μητέρας, λόγω των διαστάσεων του κεφαλιού του και της γήρανσης του πλακούντα. Είναι το πέρασμα από ένα περιβάλλον σε ένα άλλο. Το μωρό, τόσο μέσα στη μήτρα όσο και έξω από αυτή, ωριμάζει, εξειδικεύεται στις διάφορες λειτουργίες, αισθάνεται, αντιδρά. Η περίοδος πριν από τον τοκετό, κατά τις απόψεις των τελευταίων χρόνων, εμφανίζεται σαν ιδιαίτερα σημαντικό και κρίσιμο κεφάλαιο της ζωής μας.

Είναι πολυάριθμες οι μελέτες γύρω από την προγεννητική ζωή, όχι πια απλά θεωρίες και φωτισμένες αντιλήψεις, αλλά έρευνες βασισμένες σε αντικειμενικά κριτήρια και με κρίσιμα στοιχεία στον χώρο της φυσιολογίας, της νευρολογίας, της βιοχημείας και της ψυχολογίας. Τα αποτελέσματα είναι ομόφωνα: τουλάχιστον από τον έκτο μήνα της κύησης (αλλά λίγα ακόμα γνωρίζονται για την προηγούμενη περίοδο), το έμβρυο αισθάνεται, δέχεται πολλά μηνύματα, ταράζεται, αντιδρά, θυμάται, μαθαίνει…

Είναι ένα ον προικισμένο με πολλές ικανότητες και μεγάλη ευαισθησία σε διάφορα ερεθίσματα, στα οποία αντιδρά ενεργητικά. Οι διαπιστώσεις αυτές μας οδηγούν στην εγκατάλειψη της εικόνας του παθητικού και νωθρού πλάσματος που έχουμε συνηθίσει, για μια άλλη εικόνα του εμβρύου, πολύ πιο ζωντανή. Επίσης οι ψυχοθεραπευτές επιβεβαιώνουν πως πολλές διαταραχές, περισσότερο ή λιγότερο σοβαρές, πηγάζουν είτε από μια ενδομήτρια ζωή ιδιαίτερα «δύσκολη» για το έμβρυο είτε από τις τραυματικές συνθήκες του τοκετού.

Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να ξέρουν οι γονείς περισσότερα γύρω από τη ζωή του εμβρύου, ώστε να μπορούν να δώσουν στο παιδί τους την οφειλόμενη σημασία ήδη από αυτή την περίοδο της υπαρξής του και να του προσφέρουν ό,τι χρειάζεται για την υγεία του, όχι μόνο σωματική αλλά και ψυχική. Η ψυχική υγεία, βέβαια, περιλαμβάνει τη σωματική: όπως, μετά τη γέννα, το μωρό που ζεί σε ένα ήρεμο περιβάλλον, με αίσθημα αποδοχής και εμπιστοσύνης, μεγαλώνει καλύτερα και αρρωσταίνει λιγότερο, έτσι και μέσα στη μήτρα το έμβρυο αισθάνεται τα μηνύματα θετικά ή αρνητικά της μητέρας, την επαφή ή την άρνηση της, και μεγαλώνει ανάλογα.

Με την προγεννητική ψυχολογία εμβαθύνονται και εμπλουτίζονται η έννοια και η σημασία του ρόλου των γονέων και ιδιαίτερα της μητέρας, η οποία, με τα συναισθήματα και τις συγκινήσεις της, καθοδηγεί την ψυχική συγκρότηση του παιδιού της ήδη από τη μήτρα.

Ξέρουμε πόσο σημαντικός είναι ο δεσμός μητέρας-παιδιού, ιδίως τους πρώτους μήνες ζωής. Αλλά αυτός ο δεσμός δεν είναι παρά μια προέκταση ενός δεσμού που άρχισε πολύ καιρό πριν, στην κοιλιά. Όσα συμβαίνουν μετά τον τοκετό δεν είναι παρά μια επεξεργασία αυτού που συνέβει πριν και εξαρτάται από αυτό.

Μια μεγάλη ένδειξη της αναγνώρισης του πόσο συγκινησιακά πολύπλοκο και ταυτόχρονα τρωτό είναι το έμβρυο, βρίσκεται στις προσπάθειες εξανθρωπισμού του τοκετού στα τελευταία χρόνια. Από το μεγάλο μάθημα του Φ. Λεμπουαγιέ, του Γάλλου μαιευτήρα που πρώτος κατηγόρησε δημόσια τη βία μερικών διαδικασιών ρουτίνας του νοσοκομειακού τοκετού, πολλά βήματα γίνανε σε όλο τον δυτικό κόσμο προς μια πιο ευαίσθητη αντιμετώπιση του τοκετού και ένα μεγαλύτερο σεβασμό για τις ανάγκες της μητέρας και του παιδιού σε αυτή την τόσο σημαντική στιγμή της ζωής τους.

Η αισθητήρια ανάπτυξη του εμβρύου

Το μωρό, όταν γεννιέται, μεταφέρει μέσα του, μαζί με τον κληρονομικό του πλούτο, όλες τις εμπειρίες που έζησε μέσα στη μήτρα. Τα ενδομητρικά βιώματα θα επιρεάσουν τη σχέση με τη μητέρα, τις μελλοντικές του αντιλήψεις και προτιμήσεις, τον χαρακτήρα του, με δυο λέξεις, την υπόλοιπη ζωή του. Η επιστήμη επεκτείνεται όλο και πιο πίσω, ως τις ρίζες της ανθρώπινης ζωής, να βρεί απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα, να φωτίσει σημεία ακόμα σκοτεινά στη διαμόρφωση των ψυχικών δυσφοριών και διαταραχών και να αποκτήσει μια πληρέστερη εικόνα της εξελικτικής ιστορίας του ανθρώπου.

Η εικόνα ότι το έμβρυο δεν είναι πια ένα παθητικό πλάσμα που μεγαλώνει σε ένα εντελώς προστατευτικό περιβάλλον, αναμένοντας την «αληθινή ζωή», αλλά ένα μικρό ον με συγκεκρημένα χαρακτηριστικά, δραστήριο, ευαίσθητο, συνέχεια επηρεασμένο από τη μητέρα παρακινεί τους γονείς να συσχετίζονται με το παιδί τους ήδη από την περίοδο της κύησης. Ο παιδαγωγικός τους ρόλος ξεκινάει από τότε και η θετική επαφή με το έμβρυο φαίνεται ιδιαίτερα χρήσιμη για τη μετέπειτα σχέση τους. Τους εννέα μήνες της κύησης, το έμβρυο όχι απλώς μεγαλώνει αλλά και ωριμάζει σε όλες τις λειτουργίες του. Ας δούμε τώρα αναλυτικά την αισθητήρια ανάπτυξη του εμβρύου.

Η αφή

Το δέρμα είναι σημαντικότατο στοιχείο του σώματος, γιατί το περιέχει και το τυλίγει, το χωρίζει και το προστατεύει από το περιβάλλον και συγχρόνως είναι το κύριο μέσο επαφής μαζί του. Είναι λοιπόν το κατ’ εξοχήν όργανο επικοινωνίας. Το έμβρυο ζεί και κινείται στο αμνιακό υγρό. Τα χεράκια του είναι συχνά σε επαφή με το πρόσωπο, πιπιλάει το δάχτυλο. Το δέρμα του δηλαδή, συνεχώς δέχεται ερεθίσματα. Είναι το πρώτο του όργανο συσχετισμού.

Η γεύση και η όσφρηση

Η γεύση είναι ανεπτυγμένη ήδη στο τέλος του πρώτου τριμήνου. Αποδείχτηκε πως, εισάγοντας μια γλυκιά ουσία στο αμνιακό υγρό, το έμβρυο καταπίνει πολύ μεγαλύτερη ποσότητα. Αντίθετα, αντιδρά με γκριμάτσες όταν η ουσία είναι πικρή. Το γεγονός ότι τα νεογέννητα κάποιων χωρών αναγνωρίζουν τις μυρωδιές της τοπικής κουζίνας (όπως τα μωρά της Ινδίας το κάρι) μας φανερώνει πως μέσω του αμνιακού υγρού το έμβρυο δέχεται τέτοιου είδους μηνύματα. Και η όσφρηση αναπτύσσεται πρώιμα. Αν τοποθετήσουμε δίπλα στο κεφάλι ενός νεογέννητου λίγων ημερών δυο γάζες εμποτισμένες τη μια με το μητρικό γάλα και την άλλη με ξένο, το μωρό θα στρέψει το κεφαλάκι του προς την πρώτη.

Η ακοή

Το αυτί του εμβρύου δέχεται πολλά ερεθίσματα, εσωτερικά και εξωτερικά του μητρικού σώματος. Οι θόρυβοι του εντέρου της μητέρας, λόγω της μικρής απόστασης, του φτάνουν ιδιαίτερα έντονοι. Ο καρδιακός της κτύπος ρυθμίζει τον χρόνο του εμβρύου και η επιτάχυνσή του εξαιτίας μιας δυσφορίας ή ενός φόβου, δεν μπορεί βέβαια να περάσει απαρατήρητη. Και η φωνή της μητέρας φτάνει στο έμβρυο εσωτερικά και αμέσως μετά τον τοκετό το μωρό την αναγνωρίζει. Τα εξωτερικά ακουστικά ερεθίσματα είναι πολυάριθμα: η φωνή του πατέρα, ενός αδελφού, όλων όσων τριγυρίζουν τη μητέρα, η μουσική, οι θόρυβοι του περιβάλλοντος.

Όσοι ασχολούνται με την προγεννητική ζωή, αλλά κυρίως οι μητέρες συμφωνούν σε ό,τι αφορά τις μουσικές προτιμήσεις του εμβρύου: χαλαρώνει με όλα τα μελωδικά είδη μουσικής και διαμαρτύρεται έντονα όταν ο ήχος είναι πολύ ψηλός, δυνατός, απότομος, για παράδειγμα, δείχνει να αγαπάει τον Μότσαρτ και τον Βιβάλντι και να μην εκτιμά τον Βάγκνερ και τη ροκ μουσική. Αν η μέλλουσα μητέρα εργάζεται σε χώρο με ηχορρύπανση, η ζεί πολύ κοντά σε αεροδρόμιο, το έμβρυο δεν αντιδρά σε αυτούς τους θορύβους όπως θα έκανε αν τους άκουγε σποραδικά. Η αντίδραση του στον θόρυβο είναι μια ένδειξη πως ήδη κατέχει κάποια ικανότητα προσαρμογής.

Το συνεχές άκουσμα της ανθρώπινης φωνής κατά τη διάρκεια της κύησης βοηθάει το παιδί ήδη από τη μήτρα να συνηθίζει και να αποτυπώνει τους ήχους, τους τόνους και τους ρυθμούς της μητρικής γλώσσας. Άρα οι γονείς, μιλώντας στο μωρό μέσα στην κοιλιά, εκτός από μια γλυκιά επαφή μαζί του, του προσφέρουν και τα πρώτα εφόδια γα την εκμάθηση της γλώσσας. Το μωρό χαλαρώνει πιο εύκολα όταν ακούει ένα νανούρισμα που η μαμά του τραγούδαγε στην εγκυμοσύνη. Αυτό επιβεβαιώνει πως το έμβρυο ακούει και αποτυπώνει τα ακουστικά ερεθίσματα.

Η όραση

Η όραση είναι παρούσα αν και δεν είναι ακόμα τέλεια ανεπτυγμένη. Εξάλλου το έμβρυο δεν έχει πολλές δυνατότητες να την εξασκήσει στο στενό και σχετικά σκοτεινό περιβάλλον της μήτρας. Από τη δέκατη έκτη εβδομάδα κύησης, αντιδρά στην έκθεση της μητέρας στις ηλιακές ακτίνες. Μετά τη γέννηση διακρίνει ένα πρόσωπο σε απόσταση 30-50εκ. (να γιατί, μιλώντας σε ένα νεογέννητο, ασυνείδητα, πλησιάζουμε πολύ το πρόσωπο μας στην κούνια, κουνάμε ελαφρά το κεφάλι, ανοίγουμε τα μάτια…). Όλες οι μελέτες γύρω από το νεογέννητο δείχνουν πως οι αισθήσεις χρησιμοποιούνται ήδη στην εγκυμοσύνη και πως το έμβρυο προετοιμάζεται για την εξωμήτρια ζωή.

Η σημασία της επικοινωνίας μητέρας – εμβρύου

Αναμφίβολα, είναι η αποκλειστική σχέση με τη μήτερα, μέσω διαφόρων καναλιών επικοινωνίας, που επιδρά περισσότερο στην ψυχοσωματική του ευεξία. Η προγενετική ψυχολογία τονίζει τη σημασία της πρώιμης σχέσης μητέρας-παιδιού, ήδη από τη μήτρα, ως βάση για τη μετέπειτα κοινή τους πορεία και τον σχηματισμό ενός υγιούς χαρακτήρα. Η χαρά για την εγκυμοσύνη, η αποδοχή του μωρού, η αίσθηση ικανοποίησης μεταδίδονται στο έμβρυο και αποτελούν γι’ αυτό μια πολύτιμη ψυχική τροφή. Η μητέρα επικοινωνεί με το έμβρυο με πολλούς τρόπους.

Η πρώτη οδός επικοινωνίας είναι η καθαρά σωματική. Από τη στιγμή της σύλληψης το μητρικό σώμα προσαρμόζεται στις καινούργιες ανάγκες και παρέχει στο έμβρυο ό,τι χρειάζεται για να αναπτυχθεί. Η διατροφή, η λήψη φαρμάκων, το κάπνισμα, η χρήση οινοπνευματωδών ή ναρκοτικών ουσιών είναι παράγοντες που παίζουν σημαντικότατο ρόλο στην υγιή σωματική ωρίμανση του εμβρύου, με πιθανές συνέπειες και στην εξέλιξη της ζωής του.

Τα στοιχεία μιας έρευνας του Πανεπιστημίου COLUMBIA αποτελούν ένα ενδεικτικό παράδειγμα. Οι ερευνητές μελέτησαν τη σωματική κατάσταση ανθρώπων, των οποίων οι μητέρες, στην εγκυμοσύνη, είχαν υποβληθεί σε ασιτία, εξαιτίας ενός εμπάργκο των Γερμανών σε κάποιες περιοχές της Ολλανδίας το 1944, κατά τη διάρκεια του πολέμου. Βρέθηκε ένα μεγάλο ποσοστό παχυσαρκίας, ανάλογο με το στάδιο της εγκυμοσύνης στο οποίο βρισκόταν η μητέρα. Τα συμπεράσματα ήταν πως η στέρηση τροφής επηρεάζει, τα δυο πρώτα τρίμηνα, τη ρύθμιση της περιοχής του υποθαλάμου, υπεύθυνης για την ανάληψη τροφής, και την ανάπτυξη.

Ένας άλλος δρόμος επικοινωνίας αποτελείται από τη συμπεριφορά της μέλλουσας μητέρας και τον μη λεκτικό διάλογο με το έμβρυο. Το άγγιγμα της κοιλιάς, τα λόγια προς το μωρό, το τραγούδι ή αντίθετα, οι δυνατές φωνές, οι κινήσεις ήρεμες ή απότομες, το βάδισμα χαλαρό ή βιαστικό, είναι μηνύματα που, φτάνοντας στο έμβρυο, το καθησυχάζουν ή το ενοχλούν. Αν η θέση της μαμάς του είναι άβολη, οι θόρυβοι και οι φωνές δυσάρεστοι ή όταν η μαμά πίνει πολύ παγωμένο νερό, η απάντηση του είναι άμεση. Οι κλοτσιές που δέχεται η μητέρα δεν αφήνουν αμφιβολίες γύρω από τη δυσαρέσκειά του.

Πολύ σημαντικό ρόλο στην επικοινωνία μητέρας-εμβρύου και στην υγιή ψυχοσωματική του ωρίμανση παίζουν οι μητρικές νευρο-ορμόνες. Όταν βρισκόμαστε σε μια κατάσταση δυσφορίας, δυσάρεστης αναμονής, φόβου, εισάγονται στην κυκλοφορία μας κάποιες ουσίες, όπως η αδρεναλίνη. Η αυξημένη παρουσία τους στο αίμα προκαλέι τα δυσάρεστα συμπτώματα του άγχους: ταχυπαλμία, επιτάχυνση της αναπνοής, ιδρώτας, σφίξιμο στο στομάχι κ. ά.

Στην εγκυμοσύνη οι ορμόνες διαπερνούν το «φίλτρο» του πλακούντα και εισβάλλουν στην κυκλοφορία του εμβρύου, προκαλώντας του παρόμοια δυσφορία. Πρέπει να τονίσουμε εδώ πως, ενώ ο ενήλικος έχει μάθει να αντιμετωπίζει το άγχος, αναπτύσσοντας διάφορους μηχανισμούς άμυνας, το έμβρυο, όπως και το νεογέννητο, είναι τελείως άοπλο, δεν έχει τη δυνατότητα να αμυνθεί από τα αρνητικά ερεθίσματα και τα δέχεται με όλη την έντασή τους.

Ας μην πανικοβληθούν όμως οι μέλλουσες μητέρες. Το έμβρυο δε ζητάει πολλά: μόνο αγάπη και αποδοχή, και τα καθημερινά αναπόφευκτα προβλήματα, με το πιθανό άγχος που δημιουργείται, δε θα επηρεάσουν ούτε την ανάπτυξη του, ούτε τη σχέση μεταξύ σας.

www.eutokia.gr

Έρχεται η στιγμή που πρέπει να κοιτάξεις στον καθρέφτη και να αναρωτηθείς ποιος τελικά είσαι.

Μετά από μια σειρά από μάσκες, πως μπορείς να αναγνωρίσεις το αληθινό σου πρόσωπο; Κι όμως έρχεται η στιγμή που πρέπει να κοιτάξεις στον καθρέφτη και να αναρωτηθείς ποιος τελικά είσαι. Μπορεί εκεί που θα κοιτάξεις να υπάρχει κενό. Έχασες την δυνατότητα να συγκινείσαι, θεώρησες την ευγένεια ψυχής αδυναμία και περιττή. Ξέχασες τους άλλους ανθρώπους για να σε ξεχάσουν. Το μέτρο έγινε το χρήμα. Ξέχασες το παρόν, το πούλησες, για ένα μέλλον που δεν σου ανήκει πλέον ούτε κι αυτό. Προτίμησες τον άχαρο τρόπο, τον illustration, τον αντιαισθητικό. Άφησες το μέλλον σ’ αυτούς που αναγορεύτηκαν σε διαχειριστές του, μπήκες στην γραμμή, με αντάλλαγμα την πόζα και τα πράγματα. Πράγματα, αλλά όχι πραγματικότητα. Όλα τα σκέφτεσαι με χρήμα. Τα αξιολογείς με χρήμα, αγαπάς με χρήμα, σχεδιάζεις με χρήμα, ονειρεύεσαι το χρήμα, μιλάς για το χρήμα, αναζητάς το χρήμα, γίνεσαι το χρήμα. Το πήδημα αντικατέστησε τον έρωτα, το chatting την πρόσωπο με πρόσωπο αληθινή κουβέντα, οι web εφαρμογές το άγγιγμα. Προτίμησες την κονσέρβα και το σκυλάδικο, από την αφτιασίδωτη διασκέδαση, από την τέχνη και την αναζήτηση. Το χρήμα επέβαλε την κουλτούρα του. Προτίμησες να δουλεύεις παραπάνω ώρες, απ’ το να έχεις ελεύθερο χρόνο για ρέμβη, αγάπη και δημιουργία. Αυτούς που τα αναζητούν τους αποκάλεσες “τεμπέληδες”. Δεν ακολούθησαν τον δικό σου δρόμο. Σαν ιθαγενής θαμπώθηκες από τις χάντρες και τις υποσχέσεις για “μεγάλη ζωή”. Ξέχασες για ποιον λόγο είσαι εδώ, τι πρέπει να ψάχνεις, δεν αναζήτησες άλλο νόημα στο ”υπάρχειν”, αλλά έγινες οπαδός του “έχειν”, σύμφωνα με όσα σ’ έπεισαν οι διαφημίσεις, τα περιοδικά, οι μόδες. Έπαψες να σκέφτεσαι κι έγινες οπαδός. Οπαδός κόμματος, ποδοσφαιρικής ομάδας, σημαίας, χρώματος, φυλής, συμβόλων και υλικών. Αν τα χάσεις όλα αυτά, αν αύριο καταρρεύσουν, ποιος θα είσαι; Τι μένει κάτω από την επιφάνεια; Υπάρχει τίποτα από σένα; Έχει σημασία πως ζούμε και πως πεθαίνουμε. Κι αν αυτά που σου λέω τα προσπερνάς, κατανοώ ότι ακόμα είσαι χορτάτος, βολεμένος, με λυμένα τα προβλήματα. Ίσως αν μείνεις άνεργος, πεινάσεις ή μείνεις άστεγος, μπορεί να τα ξανασκεφτείς. Αλλά δεν είναι κρίμα να το κάνεις τότε που θα είναι αργά; Γι’ αυτό σου λέω, κοίτα τώρα τον καθρέφτη. Θυμήσου τι ήθελες όταν ήσουν παιδί. Ψάξε την άγκυρα με το παρελθόν. Ο καθρέφτης θα είναι πάντα εκεί, αλλά το είδωλό σου απουσιάζει. strangejournal.wordpress.com

Η στεναχώρια είναι η πηγή όλων των ασθενειών

Το σώμα μας το ίδιο μπορούμε να πούμε με απόλυτη σιγουριά ότι είναι ο εκφραστής της ψυχικής μας κατάστασης. Και τα δύο συνυπάρχουν με αξιοζήλευτη ισορροπία και στο σώμα μας αποτυπώνεται ότι υπάρχει μέσα στον ψυχικό μας κόσμο. Δυσάρεστες ψυχικές καταστάσεις όπως η θλίψη, η μελαγχολία και η στεναχώρια επιδρούν με αρνητικό τρόπο στο σώμα μας και εμφανίζονται με επίπονα και πολλές φορές δυσάρεστα σωματικά συμπτώματα. Ο Ιπποκράτης , ο πατέρας της Ιατρικής, έγραψε αιώνες ολόκληρους πριν μία φράση η οποία συμπυκνώνει μέσα της μία από τις μεγαλύτερες αλήθειες: «Η στεναχώρια είναι η πηγή όλων των ασθενειών.» Μελετώντας την επίδραση της στεναχώριας σε βασικά όργανα του σώματός μας μπορούμε να αναφέρουμε κάποιες άσχημες συνέπειες της στεναχώριας: Καρδιά: Η μεγάλη στεναχώρια μπορεί να επιφέρει αρρυθμία στην καρδιά, αύξηση της πίεσης, έντονη δυσφορία. Η δύναμη της στεναχώριας είναι τόσο μεγάλη που μπορεί να προσκαλέσει ακόμα και έμφραγμα. Πεπτικό σύστημα: Η στεναχώρια προκαλεί πολλές διαταραχές στο στομάχι, από έντονο κοιλόπονο και δυσκοιλιότητα, μέχρι στην πιο ακραία μορφή γαστρορραγία. Θυρεοειδής: Η στεναχώρια χτυπά πάρα πολύ τον θυρεοειδή, τον μεγαλύτερο αδένα που υπάρχει στο σώμα μας και ρυθμίζει τις λειτουργίες του οργανισμού μας. Επηρεάζοντας τη λειτουργία του , οδηγεί σε διάφορες παθήσεις. Πνεύμονας: Η στεναχώρια χτυπάει πολύ το αναπνευστικό μας σύστημα, τους πνεύμονές μας. Έχει διαπιστωθεί ότι άτομα που εμφάνισαν αναπνευστικές παθήσεις , είχαν βιώσει άσχημες και στενάχωρες καταστάσεις. Δέρμα: Το δέρμα αποτελεί ίσως το πιο εύκολο ‘’θύμα’’ της στεναχώριας. Η κακή διάθεση επιδρά στο δέρμα μας περισσότερο από οπουδήποτε αλλού αφού δερματικές παθήσεις , κοκκινίλες, εκζέματα και δερματίτιδες οφείλονται στο μεγαλύτερο βαθμό τους στη στεναχώρια ή το άγχος. Μαλλιά: Τα μαλλιά μας επηρεάζονται και αυτά εξίσου πολύ από τη στεναχώρια με γνωστό σύμπτωμα την τριχόπτωση και την ελάττωση της ποιότητας. Η στεναχώρια , πραγματικά, εξασθενεί τις άμυνες του οργανισμού μας. Έχει διαπιστωθεί ότι η καρδιακή ανακοπή και το εγκεφαλικό, συνδέεται με μεγάλη στεναχώρια τις περισσότερες φορές ( άνθρωποι που θρηνούσαν , για παράδειγμα, λόγω της απώλειας ενός αγαπημένου προσώπου είχαν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν ένα από τα δύο). Οι άσχημες διαπροσωπικές σχέσεις, οικονομικά προβλήματα, η δύσκολη καθημερινότητα και επαγγελματικές ή συναισθηματικές απογοητεύσεις, εντείνουν τη στεναχώρια μας τις περισσότερες φορές. Πώς μπορεί ένας άνθρωπος να προστατεύσει τον εαυτό του, τη ζωή του;

• Με το να υιοθετήσει έναν τρόπο ζωής στον οποίο αποφεύγει συνήθειες οι οποίες έχουν αποδειχθεί ότι είναι βλαπτικές για την υγεία μας. Το κάπνισμα, το ποτό και η ανθυγιεινή διατροφή εντείνει πολλές φορές τη διόγκωση του προβλήματος. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η καλή διατροφή, η άθληση και ενασχόληση με αθλήματα και ο επαρκής ύπνος βοηθούν στο να νοιώθουμε ελκυστικοί , όμορφοι και συμβάλλουν στη διατήρηση της υγείας μας. • Με το να μην φορτωνόμαστε όλες τις επιθυμίες και τα θέλω των άλλων. Πολλές φορές η στεναχώρια απορρέει από τη διαπίστωση ότι δε μπορούμε να ικανοποιήσουμε – και είναι λογικό – τις επιθυμίες όλων και ίσως νοιώθουμε, λανθασμένα , να φοβόμαστε μήπως οι άλλοι αποσύρουν την αγάπη τους. Τα παιδιά πολλές φορές νοιώθουν στεναχώρια επειδή νοιώθουν ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των γονιών, ένας άνεργος μπορεί να νοιώθει στεναχώρια επειδή δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του. Με το να ξεκαθαρίσουμε μέσα μας τις ανάγκες και τα δικά μας θέλω και το γεγονός ότι δεν μπορούμε να ευχαριστούμε τους πάντες, αποβάλλουμε από μέσα μας τη στεναχώρια και τις ενοχές που προκύπτουν από το βάρος της μη εκπλήρωσης των προσδοκιών των άλλων. • Με το να μη μεγεθύνουμε με το μυαλό μας διάφορες καταστάσεις, χωρίς να έχουμε – όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές- επίγνωση της πραγματικότητας και όλων των γεγονότων. Με το να γνωρίζουμε την αλήθεια μίας κατάστασης, χωρίς να υπερβάλλουμε και να φτιάχνουμε σενάρια καταστροφής, μειώνουμε τη στεναχώρια. • Με το να αποδεχτούμε ότι κάποιες καταστάσεις δεν αλλάζουν. Ένας κακός χωρισμός , μία απώλεια, μία αποτυχία στις εξετάσεις αργά ή γρήγορα θα κάνει την εμφάνιση στη ζωή του κάθε ανθρώπου. Η στεναχώρια για κάτι που μπορεί να μην αλλάξει, είναι και καταστροφική και περιττή. Ας αναλογιστεί ο κάθε άνθρωπος τι μπορεί να τον διδάξει μία επώδυνη κατάσταση. Η αποδοχή, πολλές φορές, είναι φάρμακο. • Με το να απομακρυνόμαστε από τους τοξικούς ανθρώπους. Οι άνθρωποι που δε μας εκτιμούν, μας φθονούν ή μας βλάπτουν δεν έχουν θέση στη ζωής μας, μόνο στεναχώρια μας προσφέρουν. • Με το να προσέχουμε την υγεία μας. Η παρακολούθηση της υγείας μας , μας προφυλάσσει και μας προστατεύει από ανυπόστατα -μερικές φορές- σενάρια. • Με το να αρχίσουμε να εκτιμάμε τα καλά πράγματα που μας προσφέρει η ζωή. Πολλές φορές θεωρούμε δεδομένα πράγματα όπως ο ήλιος, μία βόλτα με φίλους, το να δούμε μία ταινία ή το γεγονός ότι ξυπνήσαμε και γεμίζουμε στεναχώρια για όλα αυτά που δεν έχουμε. Με το να αρχίσουμε να εκτιμάμε κάθε τι στη ζωή , τότε θα διώξουμε τον αρνητισμό. Η ψυχική μας υγεία είναι προπομπός της σωματικής. Οφείλουμε να τη σεβόμαστε και να τη φροντίζουμε, όπως το σώμα μας. Η στεναχώρια και η θλίψη όχι μόνο δεν επιλύουν κανένα πρόβλημα, αλλά οδηγούν σε μαρασμό και ανοσοποιούν την κριτική μας ικανότητα και τα αντανακλαστικά για να ανταπεξέλθουμε με ωριμότητα και ψυχραιμία. Πηγή: healingeffect.gr

Κάθε ασθένεια ξεκινάει πρώτα από τη ψυχή και στη συνέχεια καταλήγει στο σώμα

Εδώ και αρκετά χρόνια αγνοούσαμε την γιγαντιαία δύναμη της ψυχικής κατάστασης, καθώς και των σκέψεων οι οποίες πηγάζουν από αυτή, αλλά και το πώς αυτή επηρεάζει το σώμα μας. Μόνο τα τελευταία χρόνια η σύγχρονη ιατρική έχει αρχίσει να μελετά και να αποδέχεται την επίδραση των σκέψεων στην υγεία μας.

Μάλιστα με βάση τον Ιπποκράτη κάθε νόσος αρχίζει από την ψυχή και καταλήγει στο σώμα. Κάπου εκεί αρχίζει και ο ορισμός του ψυχοσωματικού συμπτώματος. Όσο και αν θέλουμε να θεραπεύσουμε το σώμα, αν δεν αναζητήσουμε τη θεραπεία της αιτίας, τότε το σώμα δεν θα ιαθεί ποτέ. Πρώτα πρέπει να γίνεται η θεραπεία της ψυχής και στη συνέχεια, εκείνη τους σώματος. Άλλωστε έχει αποδειχθεί πια ότι ανάλογα με τις σκέψεις τις οποίες κάνουμε ο εγκέφαλός μας κάνει και τις αντίστοιχες συνάψεις, στέλνοντας τις αντίστοιχες εντολές στα κύτταρα. Για παράδειγμα ένας άνθρωπος ο οποίος είναι διαρκώς δυστυχής το σώμα του επιτίθεται στα ίδια του τα κύτταρα.

Με βάση τις σχετικές έρευνες μερικά ψυχοσωματικά συμπτώματα αποτελούν διαγνωσμένες ασθένειες. Για παράδειγμα ο πόνος στη μέση υποδηλώνει ένα άτομο με πολλές ευθύνες και υποχρεώσεις. Οι στομαχικές και εντερικές διαταραχές συνήθως έχουν να κάνουν με το φόβο, την έλλειψη αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης. Εκείνοι που έχουν ανασφάλειες παρουσιάζουν συχνά κοιλιακά άλγη. Ο πονοκέφαλος συνδέεται με την αυστηρότητα και την ανάγκη για έλεγχο. Άτομα τα οποία υποφέρουν από κεφαλαλγίες είναι απαιτητικοί και τελειομανείς τόσο με τους άλλους όσο και με τον ίδιο τους τον εαυτό. Ο πιο μεγάλος ένοχος είναι το άγχος, που επιδρά αρνητικά προκαλώντας την έκκριση κορτιζόλης με συνέπεια να έχουμε την πεποίθηση ότι κάτι δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε.

Το θετικό και ιδιαίτερα ελπιδοφόρο είναι πως ξεκινούν σταδιακά να βγαίνουν νέοι γιατροί με ανοιχτά μυαλά, (επειδή είναι απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν ανοιχτά μυαλά προκειμένου να μπορέσουν να ξεφύγουν από τον ιατρικό δογματισμό), που αντιμετωπίζουν πια τον ασθενή ολιστικά συνδυάζοντας την κλασσική ιατρική με της εναλλακτικές θεραπείες.

Πηγή: diaforetiko.gr

Το άγγιγμα δημιουργεί τη γέφυρα εκείνη που θα συνδέσει ξανά την ψυχή, το νου με το σώμα μας.

Το άγγιγμα είναι θεμελιώδης τρόπος ανθρώπινης αλληλεπίδρασης, όμως γίνεται όλο και πιο σπάνιο. Γι’ αυτό και πολλοί άνθρωποι αναζητούν ασυνείδητα έναν τρόπο να ξανασυνδεθούν με το σώμα τους μέσω του αγγίγματος από διάφορες πηγές – διαλογισμό, φυσικοθεραπευτές, ψυχοθεραπευτές gestalt, μασάζ κλπ. Το άγγιγμα δημιουργεί τη γέφυρα εκείνη που θα συνδέσει ξανά την ψυχή, το νου με το σώμα μας.

Οι ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις που προσανατολίζονται στο σώμα επιβεβαιώνουν τη σύνδεση ψυχής – σώματος μέσω μίας βασικής τους αρχής: Για κάθε συναισθηματικό – ψυχολογικό πρόβλημα, υπάρχει ένα αντίστοιχο σωματικό και αντίστροφα. Το σώμα και η ψυχή δεν είναι δύο διαφορετικές οντότητες.

Αυτό σημαίνει ότι η ψυχική σύγκρουση, η ενοχή, η ντροπή, το ανεπίλυτο πένθος, όλα αυτά, αποθηκεύονται στο σώμα ως σωματικές αναμνήσεις, και όταν αγγίζουμε το σημείο που έχει συσσωρευτεί αυτός ο πόνος μέσω μασάζ ή άλλου τύπου θεραπείας, δεν απελευθερώνεται μόνο ο σωματικός πόνος, αλλά αμέσως ανοίγει μια πύλη προς τον ψυχικό πόνο επίσης.

Λίγο καιρό αφού έχασα τη μητέρα μου, εμφάνισα μια πάθηση που ονομάζεται «παγωμένος ώμος» και η οποία φαίνεται να είναι αγνώστου αιτιολογίας. Αλλά πονούσα. Δεν μπορούσα να κοιμηθώ και οι κινήσεις του ώμου μου είχαν περιοριστεί. Επισκέφθηκα γιατρούς, αλλά το μόνο που μου έλεγαν ήταν το τι είχε συμβεί στον ώμο μου χωρίς να μπορούν να εξηγήσουν το γιατί μου συνέβη. Με παρέπεμψαν σε φυσικοθεραπευτή.

Έκλεισα λοιπόν ένα πρώτο ραντεβού για αξιολόγηση και σχεδιασμό της θεραπείας. Καθώς βρισκόμουν ξαπλωμένη στο δωμάτιο εξέτασης, η φυσικοθεραπεύτρια μπήκε, μου χαμογέλασε, συστήθηκε και μου εξήγησε τι θα έκανε. Μόλις άγγιξε τον ώμο μου, ξέσπασα σε λυγμούς.

Σοκαρίστηκα και ντράπηκα και έτσι έστρεψα αλλού το βλέμμα μου για να μην το καταλάβει. Εκείνη συνέχισε να με εξετάζει, αν και πιστεύω πως παρατήρησε τα δάκρυά μου. Απολάμβανα το άγγιγμά της, ήταν σαν μασάζ. Στις επόμενες συναντήσεις μας, μου έκανε διάφορες ασκήσεις και με συμβούλευσε να τις κάνω και στο σπίτι.

Όπως ακολουθούσα τις οδηγίες της, σκεφτόμουν τη μητέρα μου, με την οποία είχα μια περίπλοκη και διχασμένη σχέση. Έκανα διατάσεις και έκλαιγα, έκλαιγα και έκανα διατάσεις, έγραφα όλα όσα ένιωθα και μετά από λίγους μήνες ένιωθα καλύτερα.

Ο πόνος της απώλειας είχε κλειδωθεί μέσα στο σώμα μου, είχε ταμπουρωθεί εκεί και το ζεστό άγγιγμα ενός άλλου ανθρώπου άρχισε να το απελευθερώνει. Το πιθανότερο είναι ότι προκάλεσε αύξηση στα επίπεδα ωκυτοκίνης στον εγκέφαλό μου, την ορμόνη της αγάπης και του δεσμού.

Διαβάστε επίσης – Ωκυτοκίνη: Η oρμόνη που διδάσκει τον μητρικό εγκέφαλο να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των παιδιών και Αγκαλιά: Η επίδραση του τρυφερού αγγίγματος στην υγεία μας

Καθώς πενθούσα την απώλειά της για τους επόμενους μήνες, συνειδητοποίησα κάτι. Δυσκολευόμουν να κλάψω για τη μητέρα μου, την οποία φυσικά αγαπούσα πάρα πολύ, αλλά ήμουν και θυμωμένη μαζί της. Όταν δυσκολευόμαστε να πενθήσουμε μια απώλεια, μπορεί να παρουσιαστούν σωματικές ή ψυχολογικές δυσκολίες. Το ζεστό άγγιγμα της θεραπεύτριας ήταν βάλσαμο στην ψυχή μου.

Οι θεραπείες που χρησιμοποιούν το άμεσο άγγιγμα έχουν μια δυναμική που προσφέρει μεγάλη θεραπευτική επίδραση. Αυτός είναι και ο λόγος που τόσοι πολλοί άνθρωποι αναζητούν συνειδητά ή ασυνείδητα το άγγιγμα, ακόμα και το «επαγγελματικό, ιατρικό» άγγιγμα. Όταν βεβαιωνόμαστε ότι δεν υπάρχει κάποια σεξουαλική δήλωση, όταν νιώθουμε ασφαλείς με κάποιον, τότε αφηνόμαστε στο θεραπευτικό άγγιγμα μέσα από μια ελεγχόμενη σχέση γεμάτη αμοιβαίο σεβασμό.

Η φύση είναι ευφυής που δημιούργησε την πολύτιμη ωκυτοκίνη. Όταν γεννηθήκαμε, η ορμόνη αυτή μας έδεσε με τη μητέρα μας και επέτρεψε την απαραίτητη για την επιβίωσή μας φροντίδα. Ως παιδιά, απολαμβάναμε το τρυφερό άγγιγμα των γονιών μας, επειδή αυτό προκαλούσε την απελευθέρωση της μαγικής ορμόνης. Ως ενήλικες βιώνουμε τις επιδράσεις της, όταν απολαμβάνουμε καλό φαγητό, ένα μασάζ ή κατά τις προσωπικές μας στιγμές με τον ερωτικό μας σύντροφο.

Sharon K. Farber, ψυχοθεραπεύτρια